2021eko uztailaren 2an, Erabilera Bakarreko Plastikoei buruzko Zuzentaraua indarrean sartu zen Europar Batasunean (EB).Zuzentarauak erabilera bakarreko zenbait plastiko debekatzen ditu alternatibak eskuragarri daudenentzat."Erabilera bakarreko plastikozko produktua" deritzo, guztiz edo partzialki plastikoz egindako produktua eta helburu berarekin hainbat aldiz erabiltzeko pentsatu, diseinatu edo merkaturatu ez dena.Europako Batzordeak erabilera bakarreko plastikozko produktutzat hartu beharreko jarraibideak argitaratu ditu, adibideak barne.(12. art. Zuzentaraua)
Erabilera bakarreko plastikozko beste produktu batzuen kasuan, EBko estatu kideek erabilera mugatu behar dute kontsumoa murrizteko neurri nazionalen bidez, plastikozko botilen birziklapen helburu bereizi baten bidez, plastikozko botilen diseinu-baldintzak eta plastikozko produktuen derrigorrezko etiketak kontsumitzaileak informatzeko.Horrez gain, zuzentarauak ekoizleen erantzukizuna hedatzen du, hau da, ekoizleek hondakinak kudeatzeko garbiketaren, datuen bilketaren eta produktu batzuen sentsibilizazioaren kostuak ordaindu beharko dituzte.EBko estatu kideek 2021eko uztailaren 3rako ezarri behar dituzte neurriak, botilen produktuen diseinu-baldintzak izan ezik, 2024ko uztailaren 3tik aurrera aplikatuko direnak (17. art.)
Zuzentarauak EBren plastikozko estrategia ezartzen du eta "[EBren] ekonomia zirkularrerako trantsizioa sustatzea" du helburu.(1. art.)
Erabilera Bakarreko Plastikoei buruzko Zuzentarauaren edukia
Merkatu debekuak
Zuzentarauak debekatu egiten du erabilera bakarreko plastiko hauek EBko merkatuan eskuragarri jartzea:
❋ kotoizko makilak
❋ mahai-tresnak (sardexkak, labanak, koilareak, zapilak)
❋ plakak
❋ lastoak
❋ edarien irabiagailuak
❋ globoei atxikitzeko eta eusteko makilak
❋ poliestireno hedatuz egindako janari-ontziak
❋ poliestireno hedatuarekin egindako edari-ontziak, haien tapoiak eta estalkiak barne
❋ poliestireno hedatuarekin egindako edarientzako edalontziak, haien estalkiak eta estalkiak barne
❋ plastiko oxo-degradagarriz egindako produktuak.(5. art. eranskinarekin batera, B zatia.)
Kontsumoa murrizteko neurri nazionalak
EBko estatu kideek neurriak hartu behar dituzte alternatibarik ez duten erabilera bakarreko zenbait plastikoren kontsumoa murrizteko.Estatu kideek neurrien deskribapena aurkeztu behar diote Europako Batzordeari eta jendaurrean jarri behar dute.Neurri horiek murrizketa-helburu nazionalak ezartzea, kontsumitzaileei salmenta puntuan alternatiba berrerabilgarriak ematea edo erabilera bakarreko plastikozko produktuengatik dirua kobratzea izan daitezke.EBko estatu kideek erabilera bakarreko plastiko horien kontsumoaren "murrizketa anbiziotsu eta iraunkorra" lortu behar dute 2026. urterako, "kontsumoaren gorakada nabarmen iraultzeko".(4. art.)
Plastikozko botilen bilketa-helburuak eta diseinu-eskakizun bereiziak
2025erako, merkatuan jartzen diren plastikozko botilen %77 birziklatu beharko da.2029rako, % 90eko kopuru bat birziklatu beharko da.Horrez gain, plastikozko botilen diseinu-baldintzak ezarriko dira: 2025erako, PET botilek gutxienez % 25 plastiko birziklatua izan beharko dute fabrikazioan.Kopuru hori %30era igoko da 2030erako botila guztietan.(6. art., 5. paragrafoa; 9. art.)
Etiketatzea
Eskuoihal higienikoak (konpresak), tanpoiak eta tanpoi aplikatzaileak, toailatxo hezeak, iragazkiak dituzten tabako-produktuak eta edateko edalontziak "nabarmen, argi irakurterraz eta ezabaezina" etiketa bat eraman behar dute ontzian edo produktuan bertan.Etiketak kontsumitzaileei jakinarazi behar die produktuaren edo saihestu beharreko hondakinak deuseztatzeko baliabide egokien kudeaketarako aukera egokien berri, baita produktuan plastikoen presentziaz eta zaborren eragin negatiboaz ere.(7. art., 1. paragrafoa, D. eranskinarekin batera)
Ekoizlearen Erantzukizun Hedatua
Ekoizleek sentsibilizazio neurrien, hondakinen bilketaren, hondakinen garbiketaren eta datuen bilketa eta txostenaren kostuak ordaindu behar dituzte honako produktu hauei dagokienez:
❋ janari-ontziak
❋ material malguz egindako paketeak eta bilgarriak
❋ 3 litrorainoko edukiera duten edarien ontziak
❋ edarientzako edalontziak, haien estalkiak eta estalkiak barne
❋ plastikozko poltsa arinak
❋ iragazkiak dituzten tabako-produktuak
❋ zapi hezeak
❋ puxikak (8. art., 2., 3. paragrafoak, E. atalaren eranskinarekin batera)
Dena den, ez da hondakinak biltzeko gasturik ordaindu behar toallita hezeei eta puxikei dagokienez.
Sentsibilizazioa
Zuzentarauak exijitzen du EBko estatu kideek kontsumitzaileen jokaera arduratsua sustatu behar dutela eta kontsumitzaileei alternatiba berrerabilgarrien berri ematea, baita zaborrak eta beste hondakin desegokiak botatzeak ingurumenean eta estolderia sarean dituen eraginez ere.(10. art.)
iturburu URLa:https://www.loc.gov/item/global-legal-monitor/2021-07-18/european-union-ban-on-single-use-plastics-takes-effect/
Argitalpenaren ordua: 2021-09-21